تکنیک کشیدن شاتر
Dragging the Shutter Technique
هنگامی که نور کم است، صحنه عکاسی نیز کم نور خواهد بود، در این مواقع می توان برای افزایش نور سوژه یا محیط عکاسی از یک فلاش کمک گرفت. با انجام تنظیمات مناسب در دوربین، این امکان وجود دارد که
به طور همزمان از نور محیطی (Ambient light) و نور فلاش برای نورپردازی صحنه استفاده نمایید.
شرایطی را فرض کنید که سوژه در یک محیط تاریک قرار گرفته باشد. اگر سرعت شاتر به اندازه سرعت سینک فلاش (Sync Speed) باشد، سوژه بطور روشن ثبت می شود ولی به دلیل محیط کم نور ، پس‌زمینه و حواشی تصویر تاریک خواهند شد. در این شرایط، با کم کردن سرعت شاتر، نور فلاش همچنان سوژه را روشن می کند و در ضمن این فرصت ایجاد می شود که نور محیطی در مدت زمان بیشتری وارد سنسور شده و محیط پیرامون سوژه، روشن تر ثبت گردد. به عبارت دیگر با کم کردن سرعت شاتر، نور محیطی بیشتری به دوربین وارد می شود.
به این تکنیک که از فلاش در سرعت های پایین شاتر استفاده می شود، اصطلاحا تکنیک کشیدن شاتر (Dragging the Shutter) می گویند و از آن برای روشن کردن یا درخشان نمودن سوژه یا عناصر خاصی در صحنه تاریک استفاده می گردد.
با کاهش سرعت شاتر هنگام استفاده از فلاش، نور محیطی نیز به خوبی ثبت می گردد.
برای انجام این تکنیک، دوربین را بر روی حالت دستی (Manual) گذاشته و تا آنجا که ممکن است دیافراگم را باز کنید.
برای اینکه پس‌زمینه تصویر به علت نوردهی طولانی در اثر لرزش دوربین تار نشود، می توان از سه پایه استفاده کرد. یک راه دیگر برای جلوگیری از تاری تصویر ناشی از لرزش دوربین، استفاده از ایزو بالاتر است تا نور محیطی بیشتری توسط سنسور حس شود و بتوان سرعت شاتر را کمی بالاتر برد. در این حالت ریسک تار شدن تصویر کمتر می شود.
بکار بردن حالت اولویت دیافراگم در دوربین می تواند انجام این تنظیمات را تسهیل کند. زیرا در این حالت ملاک عمل دوربین، نور محیطی خواهد بود.
در این تصاویر، دوربین بر روی سه پایه قرار گرفته و با استفاده از یک فلاش اکسترنال و تنظیمات نوردهی ISO 100 و روزنه دیافراگم f/4.5 در سرعت های مختلف شاتر، ثبت انجام شده است.
تکنیک کشیدن شاتر در عکاسی منظره نیز کاربرد دارد. مثلا حالتی را فرض کنید که در هنگام غروب آفتاب رو به سمت افق ایستاده اید و پیش‌زمینه صحنه و نواحی اطراف آن تاریک است و در ناحیه آسمان، نور بیشتری نسبت به پیش‌زمینه وجود دارد. در این حالت با استفاده از یک فلاش می توان نواحی نزدیک را روشن کرد و همزمان با یک سرعت کم شاتر ، نور محیطی آسمان را نیز در تصویر ثبت نمود. به این روش با یک عکس تک فریم، هم نواحی روشن و هم نواحی تاریک صحنه در تصویر ثبت می گردد.
ناحیه پیش‌زمینه تصویر با نور فلاش روشن شده است.
این تکنیک همچنین برای منجمد کردن (Freezing) حرکت در نورهای کم بکار می رود. به این صورت که با استفاده از شلیک نور فلاش، سوژه متحرک منجمد می شود و سپس مدت زمانی که شاتر باز می ماند، نوردهی نواحی تاریک پس‌زمینه کامل می گردد. البته بطور معمول ممکن است مقداری کشیدگی در تصویر سوژه نیز ایجاد شود.
بعضی عکاسان از این تکنیک برای مقاصد خلاقانه استفاده می کنند مثلا با کاهش سرعت شاتر، سوژه متحرک در اثر شلیک فلاش منجمد شده و در ادامه کار، با حرکت کردن دوربین، پس‌زمینه تصویر دچار تاری و کشیدگی می شود طوریکه جهت کشیدگی در امتداد جهت حرکت دوربین خواهد بود.
از فلاش برای منجمد کردن سوژه متحرک می توان استفاده کرد.
تکنیک فلاش پرکننده
Fill Flash
در تکنیک فلاش پرکننده (Fill Flash) نیز شبیه به تکنیک کشیدن شاتر، برای نورپردازی صحنه از نور محیطی و نور فلاش بطور همزمان استفاده می شود. منتهی در تکنیک فلاش پرکننده، همانطور که از اسمش پیداست، فلاش نقش یک نور پرکننده (Fill light) را دارد که در یک محیط روشن به نواحی تاریک صحنه می تابد و آنجا را روشن می کند. در این شرایط به علت نور زیاد محیط، نور پرکننده کمک می کند که نواحی نزدیک، بهتر روشن شوند.
تکنیک کشیدن شاتر معمولا در محیط های کم نور بکار می رود ولی تکنیک فلاش پرکننده در نور روز یا در صحنه های پرنور استفاده می شود. در هنگام نورپردازی اگر بین نواحی پیش‌زمینه و پس‌زمینه صحنه، اختلاف اندازه در روشنایی وجود داشته باشد و پس‌زمینه روشن تر از پیش‌زمینه است، اگر از نور پرکننده استفاده نشود ممکن است عکس حالت ضد نور (Silhouette) پیدا کند.
در تکنیک فلاش پرکننده با استفاده از یک فلاش، نواحی تاریک را روشن تر کرده و کنتراست شدید بین آن نواحی با قسمت های روشن کاهش داده می شود. به عبارتی سایه های روی سوژه، نرم تر شده و از شدت آنها کاسته می شود و یا اینکه سایه ها کلا از بین می روند. البته بطور معمول شدت نور پرکننده طوری تنظیم می شود که مقداری از سایه ها باقی بماند و کنتراست صحنه بطور ملایم حفظ گردد.
تاثیر فلاش پرکننده در روشن کردن سوژه در نور روز
هنگامی که نور محیط زیاد است، خصوصا در عکاسی پرتره، سایه های شدید و خشنی بر روی صورت سوژه ایجاد می شود که می توان آنها را با کمک نور پرکننده فلاش تعدیل نمود یا از شدت آن کاست.
برای انجام تکنیک فلاش پرکننده، ابتدا سوژه را نورسنجی کرده و پس از آن پس‌زمینه (Background) را نورسنجی نمایید. اختلاف اندازه بین آنها، تعیین کننده میزان نور مورد نیازی است که باید از طریق فلاش تامین شود.
وقتی بین نورسنجی این دو ناحیه چند گام (Stop)اختلاف وجود دارد، با جبران نوردهی نواحی تاریک از طریق فلاش، نوردهی کل صحنه متعادل شده و سوژه با روشنایی مناسبی در تصویر ثبت خواهد شد. البته این کار الزامی نیست و ممکن است شما بخواهید قدرت نور فلاش را بیشتر یا کمتر تنظیم کنید تا جلوه های تصویری مورد نظرتان را ایجاد نمایید.
برای ایجاد افکت های ویژه می توان از تکنیک فلاش پرکننده و انجام تنظیمات مختلف برای نوردهی به نواحی روشن و تاریک صحنه بهره برد. مثلا می توان نوردهی ناحیه پس‌زمینه و محیط را کم تر (Underexposed) در نظر گرفت و با استفاده از فلاش، به سوژه اصلی به اندازه کافی نور داد که در نتیجه آن، در تصویر نهایی یک سوژه روشن و درخشان با یک پس‌زمینه تاریک تر بدست خواهد آمد.
نوردهی سوژه با استفاده از فلاش پرکننده و ایجاد پس‌زمینه کم نور
تکنیک فلاش بازتابی
Bounce flash
تکنیک فلاش بازتابی(Bounce flash)، وقتی است که نور فلاش مستقیما به سوژه شلیک نمی شود و از طریق تاباندن نور فلاش به بالا یا طرفین، نور آن بازتاب یافته و بطور غیر مستقیم به سوژه برخورد می کند.
بعضی از انواع فلاش ها در قسمت سر (Head) قابلیت گردش به طرفین یا بالا و پایین را دارند و بدین وسیله می توان جهت تابش نور را با حرکت دادن ناحیه سر فلاش تغییر داد. همچنین می توان با قرار دادن فلاش در فاصله ای دور از دوربین و استفاده از اتصال باسیم یا بی سیم، مسیر تابش نور آن را در جهت های مختلف تنظیم نمود.
برای مطالعه بیشتر در مورد ساختمان فلاش، می توانید به مقاله ای که تحت عنوان " ساختمان و اجزای فلاش های خارجی یا اکسترنال " در همین وب‌سایت موجود می باشد مراجعه فرمایید.
نوری که بطور مستقیم از فلاش به سوژه می تابد معمولا تیز و سخت است و سایه های عمیق و کنتراست بالایی ایجاد می کند. برای اینکه نور نرم تری ایجاد کنید می توانید با استفاده از تکنیک فلاش بازتابی،
جهت نور فلاش را به سمت یک سطح وسیع و صاف همچون سقف، دیوار یا یک پرده در نزدیک سوژه بچرخانید تا با برخورد نور و بازتابش آن (Bounce light) ، نور نرم تری به سوژه تابانده شود.
تکنیک فلاش بازتابی با استفاده از یک سطح صاف
علت نرم شدن نور در تکنیک فلاش بازتابی این است که نور ساطع شده از فلاش به عنوان یک منبع نور کوچک، پس از برخورد با دیوار یا پرده به منبع نور بزرگتری (نسبت به نور اولیه) تبدیل شده و در سطح گسترده تری پخش می گردد.
این هدایت همه جانبه نور به سطح دیوار و بزرگ شدن منبع نور کمک می کند که اثرات قانون عکس مجذور فاصله کاهش یابد و روشنایی بیشتر با سایه های خشن کمتری ایجاد شود.
با نور بازتابی می توان نور نرم تری در صحنه ایجاد کرد.
برای انجام تکنیک فلاش بازتابی (Bounce flash) لازم نیست که حتما فلاش را بر روی کفشک (Hot shoe) دوربین نصب نمود. بلکه می توان از طریق اتصالات با سیم و یا بی سیم، فلاش را در خارج از محل قرارگیری دوربین و در جهت و زاویه مورد نظر قرار داد.
ارتباط با سیم فلاش با دوربین معمولا با استفاده از کابل همزمانی (Sync Cord) که به فلاش و کفشک دوربین متصل می شود، انجام می پذیرد. با وجود این کابل می توان فلاش را در نواحی دورتری نسبت به دوربین قرار داد و زاویه و جهت آن را تنظیم نمود.
لازم است این نوع کابل ها با دوربین و فلاش هر دو سازگار (Compatible) باشند. به عبارتی کابل همزمانی برای هر نوع از فلاش ها با برندهای مختلف، می تواند متفاوت باشد.
این کابل ها معمولا در طول های مختلف ارائه می شوند. هر چه طول کابل مورد استفاده بلند تر باشد می توان فلاش را در فاصله دورتری از دوربین قرار داد.
چند نمونه کابل همزمانی فلاش (Sync Cord)
علاوه بر کابل همزمانی، لوازم کمکی دیگری نیز برای تنظیم جهت و فاصله فلاش نسبت به دوربین وجود دارد. فلاش براکت (Flash Bracket) یکی از این لوازم است که معمولا بر روی محل پیچ سه پایه بر روی دوربین نصب می شود. فلاش براکت انواع مختلفی دارد و وقتی بر روی دوربین نصب می شود، این امکان را فراهم می نماید تا فلاش را در ناحیه ای در بالا یا کنار دوربین و در فاصله دورتری از آن نصب نمود. در این حالت آزادی عمل بیشتری برای تعیین جهت و زاویه فلاش ایجاد می شود.
امروزه بیشتر از سیستم های بی سیم (Wireless) استفاده می شود که با قرار دادن فلاش (یا فلاش ها) در فواصلی دورتر از دوربین، قابلیت کنترل بیشتری برای تنظیم جهت و نحوه نوردهی در اختیار افراد قرار می دهند.
چند نمونه فلاش براکت که به دوربین و سه پایه قابل اتصال می باشند.
کنترل بی سیم در فلاش های اکسترنال
برای اینکه بتوان چند فلاش را به طور هماهنگ و در یک لحظه با یکدیگر شلیک نمود، چندین راه وجود دارد.
بسیاری از فلاش های اکسترنال خصوصا انواع جدیدتر آنها، توانایی فعال کردن و کنترل چندین فلاش دیگر که با آنها هماهنگ باشند را دارند.
یعنی با زدن یا شلیک یک فلاش، یک یا چند فلاش دیگر نیز بطور همزمان شلیک می کنند.
روش دیگر برای کنترل یک یا چند فلاش اکسترنال، استفاده از ابزار فرستنده رادیویی (Radio Transmitter) (یا فعال کننده فلاش Flash Trigger یا Radio Flash) می باشد. با نصب این وسیله بر روی دوربین و هماهنگ کردن آن با سایر فلاش های مورد نظر، پس از فشردن دکمه شاتر دوربین، دستور شلیک فلاش ها از طریق رادیو فلاش به صورت بی سیم به فلاش ها منتقل می گردد و همه آنها بطور همزمان شلیک می کنند.
هنگامی که از یک فلاش سرخود یا یک فلاش اکسترنال که بر روی دوربین نصب شده است (On-Camera) برای انجام کنترل چند فلاش دیگر که در صحنه عکاسی چیده شده اند (Off-Camera) استفاده می شود، فلاش اولیه به عنوان فلاش اصلی یا مستر (Master Flash) و بقیه فلاش ها که از آن دستور می گیرند به عنوان فلاش فرعی یا اسلیو (Slave Flash) خوانده می شوند. فلاش های فرعی به محض شلیک شدن فلاش مستر، بطور همزمان شلیک می نمایند.
بطور کلی سه نوع ارتباط بی سیم برای کنترل فلاش های اکسترنال وجود دارد. ارتباط نوری (Optical)، ارتباط رادیویی (Radio) و ارتباط مادون قرمز (Infrared). فلاش های جدیدتر و همچنین فعال کننده های فلاش (Flash Trigger) عموما از روش های رادیویی استفاده می کنند.
با کنترل بی سیم فلاش، قابلیت قرار دادن یک یا چند فلاش در نقاط مختلف صحنه امکان پذیر می گردد و به این طریق کنترل بیشتری بر روی نورپردازی سوژه و محیط پیرامون آن اعمال خواهد شد.
کنترل بی سیم چند فلاش توسط یک فلاش اصلی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گردآوری و تالیف: امیر دولتیاری
تاریخ نگارش/آخرین ویرایش: 1398/6/28
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مراجع:
1_Rick Berk (2018). Dragging the Shutter: Balancing Fill Flash with Ambient Light. Retrieve from https://digital-photography-school.com on Sep 5.
2_Editors (2009). Your Complete Guide to Flash Technology: Types of Flash. Retrieve from www.whatdigitalcamera.com on Jun 12.
3_Bjorn Peterson (2015). A Guide to On-Camera Flash. Retrieve from www.bhphotovideo.com on Aug 25.
4_Amii and Andy Kauth (2016). How To Create Rad Reception Images: Drag Your Shutter & Light Up Their Party. Retrieve from www.slrlounge.com on Feb 5.
5_Laya Gerlock (2014). Shutter Dragging Explained. Retrieve from www.diyphotography.net on Feb 20.
6_Lily Sawyer (2018). How to Use an On-Camera Speedlight as Fill Flash for Portraits. Retrieve from https://digital-photography-school.com on Sep 5.
7_Ed Gregory (2018). Fill flash explained – take stunning outdoor portrait photography with a flash. Retrieve from www.diyphotography.net on Oct 22.
8_Christina Harman (2018). 9 Great Tips for Enhancing Your Photos Using Fill Flash. Retrieve from https://contrastly.com on Sep 5.
سایر مقالات مرتبط:
- انواع فلاش ها در عکاسی
- ساختمان و اجزای فلاش های خارجی یا اکسترنال
- چگونگی کار با فلاش خارجی در عکاسی
- انواع مختلف نور در عکاسی
- نورپردازی به روش سایه روشن یا کیاروسکورو (Chiaroscuro)