در طی جنگ عراق که از مارس 2003 شروع شد، سربازان امریکایی در زندان ابوغریب مرتکب جنایات جنگی و نقض حقوق بشر شدند و جنایاتی همچون شکنجه، سوء استفاده ، تجاوز جنسی و قتل در این زندان انجام پذیرفت.
در سال 2004 با انتشار بعضی عکس هایی که در آنجا ثبت شده بود، توجه جهانیان را به خود جلب کرد و انجام این اعمال جنایتکارانه و وحشیانه به شدت محکوم گردید.
نمایی از زندان ابوغریب
مرد نقاب داری که در این عکس دیده می شود یکی از زندانیان ابوغریب در سال 2003 بود که در این تصویر بر یک کارتن مقوایی ایستاده است درحالی که سیم های برق به دستانش متصل می باشند.
تصویری از یک زندانی در زندان ابوغریب که به نام "مرد نقاب دار" شهرت یافت.
در سال 2006 روزنامه نیویورک تایمز در مقاله ای عکس مردی را چاپ کرد که این عکس را در دست داشت و ادعا می کرد که مرد نقاب دار است.
مردی به نام علی شلال قیسی که در امان پایتخت اردن بسر می برد و در سال 2003 زندانی ابوغریب بود. او حتی عکس مرد نقاب دار را بر روی کارت ویزیت خود چاپ کرده بود.
تصویر علی شلال قیسی در روزنامه نیویورک تایمز و کارت ویزیتی که وی با تصویر مرد نقاب دار چاپ کرده بود.
پس از انتشار عکس در روزنامه نیویورک تایمز، برخی از رسانه ها پیگیری کردند که ثابت کنند علی شلال قیسی مرد نقاب دار نیست.
در نهایت علی شلال قیسی که به علت دست علیلش زندانبان ها به او چنگک می گفتند، اعتراف کرد که او "مرد نقاب دار" نیست ولی او هم به همان سرنوشت دچار بوده و مورد شکنجه قرار گرفته است و انگیزه اش برملا کردن شکنجه های داخل زندان ابوغریب بوده است.
بعد از مدتی یکی از زندانبان های امریکایی که در هنگام عکاسی حضور داشت نام مرد نقاب دار را عبده حسین سعد فالح که به او لقب گیلیگان داده بودند اعلام کرد.
عکس ها را گروهبانی به نام ایوان فردریک با یک دوربین (Mercury Deluxe Classic Cam) گرفته بود. دو عکس از مرد نقاب دار موجود است که به فاصله چند ثانیه گرفته شده است.
گروهبان ایوان فردریک به همراه دوربینی که با آن عکس مرد نقاب‌دار را ثبت نموده است.
پس از آن همکار گروهبان فردریک با دوربین دیگری عکسی از مرد نقاب دار ثبت می کند که فردریک نیز در عکس دیده می شود که در آن فردریک در حال نگاه کردن به عکسی است که چند لحظه قبل گرفته است.
بعد از مشخص شدن نام واقعی فردی که در واقع مرد نقاب دار بود، نیویورک تایمز در مقاله دیگری مطالب قبلی اش را اصلاح کرد.
در روز 3 نوامبر 2003 علاوه بر مرد نقاب دار، چندین عکس دیگر در زندان ابوغریب گرفته شده بود که بعدا برای استفاده در دادگاه های مختلف در ارتباط با خشونت و بدرفتاری در ابوغریب جمع آوری شد.
تصاویری از شکنجه زندانیان برهنه در زندان ابوغریب
در تحقیقات بعدی اتهامات مربوط به خشونت، شکنجه و بدرفتاری با زندانیان ابوغریب بررسی گردید. مواردی همچون اتصال سیم برق به دستان و آلت تناسلی زندانیان مثل آن چیزی که در عکس مرد نقاب دار مشاهده می شود.
لباسی که بر تن مرد نقاب دار است، در واقع یک پتو است که وسط آن را سوراخ کرده اند و مثل پانچو پوشیده است.
در زندان ابوغریب در بیشتر مواقع زندانیان برهنه بودند. زندانبان ها این پتو ها را به زندانیان داده بودند و آن ها وسط پتوها را سوراخ کرده و مثل لباس استفاده کردند.
وسط یک پتو سوراخ شده است و به شکل یک پانچو بر تن زندانی می باشد.
عکس هایی که از زندانبان های فاسد و بدنام ابوغریب بدست آمد، نشان می دهد که آنها با سایر زندانیان دربند، در حال شکنجه و زندانیان مرده نیز عکس های یادگاری گرفته بودند.
عکس یادگاری یکی از زندانبان ها با فردی که در زندان کشته شده است در دستان خانواده مقتول
ابوغریب در واقع مرکز عملیات اطلاعات نظامی امریکا در عراق بود و ارتباط دائمی با کاخ سفید، وزارت دفاع داشت. زندان ابوغریب توسط ارتش امریکا و به دستور وزارت دفاع به صورت یک اردوگاه در خارج بغداد بر پا شده بود.
تحقیقات متعددی که در خصوص زندان ابوغریب انجام پذیرفت، انجام شکنجه و خشونت بسیار زیاد را تایید کرد و برای ایالات متحده یک رسوایی جدید به بار آورد.
تصاویری از شکنجه زندانیان برهنه در زندان ابوغریب
پس از این رسوایی، دولت امریکا ادعا کرد که این اعمال نشانگر سیاست امریکا نمی باشد ولی دیده بان حقوق بشر، صلیب سرخ و سازمان عفو بین الملل عقیده داشتند که اعمال انجام شده در ابوغریب بخشی از الگوی شکنجه و رفتار وحشیانه ایالات متحده در بازداشتگاه های خارج از کشور امریکا در عراق، افغانستان و خلیج گوانتانامو می باشد.
بعد از این ماجرا، عکس مرد نقاب دار به صورت نمادی فراموش نشدنی از شکنجه و جنایت توسط امریکائیان در ابوغریب درآمد.
تعدادی از تصاویر زندانبان ها که با زندانیان مرده یا در حال شکنجه عکس یادگاری گرفته اند.
بسیاری از عکس هایی که از رفتار زندانبان های نظامی امریکایی در زندان ابوغریب منتشر شده است به قدری فجیع می باشند که امکان انتشار آنها به سختی ممکن است بطوریکه در این مقاله فقط تعدادی از آنها را به صورت محدود و سانسور شده ملاحظه می فرمایید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تاریخ نگارش/آخرین ویرایش: 1399/4/14
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مراجع: کتاب اعتقاد به شاهد نوشته Errol Morris، وب سایت های Independent ، The New Yorker ، npr ، Newsweek و Public Integrity