دوربین های عکاسی دیجیتال و انواع آنها

دوربین عکاسی ابزاری است که بوسیله آن نوری که از صحنه مقابل وارد آن می شود، دریافت شده و طی فرایندی به تصویر تبدیل می گردد.
قبل از اختراع دوربین های عکاسی دیجیتال، عموما دوربین های عکاسی با استفاده از فیلم های نگاتیو (منفی) که به نور حساس بودند تصاویر را ثبت می کردند. طرز کار این دوربین ها که به دوربین های آنالوگ مشهورند، به این صورت بود که پس از ورود نور به داخل دوربین و برخورد با سطح فیلم، تصویر اولیه بصورت نگاتیو بر سطح فیلم ثبت می شد. بعدا فیلم از داخل دوربین خارج می گشت و به لابراتوارهای عکاسی ارسال می شد. در آنجا از روی فیلم نگاتیو (منفی) بر روی کاغذهای حساس به نور، تصویر پزتیو (مثبت) چاپ می شد و به این ترتیب عکس گرفته شده توسط دوربین قابلیت استفاده پیدا می کرد.
با اختراع سیستم های ثبت تصاویر دیجیتال، دوربین های عکاسی دیجیتال (Digital Camera) پا به عرصه گذاشتند و به سرعت در سطح جهان گسترش یافتند. در دوربین های عکاسی دیجیتال هنگام گرفتن عکس، به جای فیلم عکاسی از صفحات حساس به نور استفاده می شود که به آن حسگر یا سنسور (Sensor) می گویند. تصویر ثبت شده از این طریق به صورت فایل دیجیتال در حافظه دوربین ذخیره می گردد. تصاویر دیجیتال تولید شده علاوه بر نمایش در نمایشگرهای مختلف (مونیتور) قابلیت چاپ را نیز دارا می باشند.
نحوه رسیدن نور از سوژه به داخل دوربین و ثبت آن بر روی فیلم یا سنسور اصولا در دوربین های آنالوگ و دیجیتال مشابه است. به عبارت دیگر اصول اپتیکی ثبت تصویر در دوربین های عکاسی دیجیتال مشابه دوربین های فیلمی قدیمی است و ساختار اپتیکی متشکل از لنز، دیافراگم و شاتر نیز به طور عمده در آنها حفظ شده است

نمایی ساده از ساختار دوربین عکاسی دیجیتال

در سالهای اخیر دوربین های عکاسی دیجیتال به طور عمده و در اکثر موارد جایگزین دوربین های فیلمی (آنالوگ) شده اند. علاوه بر دوربین های عکاسی که بطور جداگانه ساخته می شوند، در خیلی از وسایل دیگر همچون تبلت و تلفن همراه نیز بطور شایع دوربین های دیجیتال تعبیه شده است.
به علت سهولت در عکاسی و دستیابی به نتیجه سریع و با کیفیت بالا، باعث شده است که دوربین های عکاسی دیجیتال علاوه بر عکاسان حرفه ای و آماتور، در میان عموم مردم نیز از محبوبیت زیادی برخوردار باشند.
جهت اطلاعات بیشتر در زمینه نحوه کارکرد و ساختار دوربین های عکاسی می توانید به مبحث ساختار دوربین های عکاسی دیجیتال در همین وب سایت مراجعه نمایید.

انواع دوربین های عکاسی دیجیتال
انواع گوناگونی از دوربین های عکاسی دیجیتال با اندازه ها و توانایی های مختلف و البته قیمت های متفاوت در بازار موجود است. جامعه بشری با توسعه روزافزون فناوری، شاهد رشد سریعی در عرصه تولید و ارتقای ابزارهای تصویری و عکس برداری می باشد. این موضوع باعث شده است با سرعت بسیار زیاد و در مدت زمانی نه چندان طولانی، دوربین هایی با قابلیت های جدید در دسترس عموم قرار گیرد.
دوربین های عکاسی دیجیتال را می توان از جنبه های مختلف طبقه بندی نمود. ولی شایعترین نوع طبقه بندی آنها بر اساس اندازه حسگر (سنسور) انجام می شود. بر این اساس انواع دوربین های عکاسی دیجیتال را می توان به سه دسته کلی تقسیم نمود:
الف) دوربین های عکاسی قطع کوچک (Small Format Cameras)
ب) دوربین های عکاسی قطع متوسط (Medium Format Cameras)
ج) دوربین های عکاسی قطع بزرگ (Large Format Cameras)

این تقسیم بندی مشابه با دوربین های عکاسی آنالوگ صورت گرفته است. بطوریکه اگر اندازه سنسور دوربین به اندازه فیلم 35 میلیمتری یا کوچکتر باشد، به آنها دوربین های قطع کوچک گفته می شود. به دوربین های قطع کوچکی که اندازه سنسور آنها معادل اندازه فیلم 35 میلیمتری است اصطلاحا دوربین های تمام کادر یا فول فریم (Full Frame) گفته می شود. 

دوربین های قطع متوسط دوربین هایی هستند که اندازه سنسور آنها از دوربین قطع کوچک (35 میلیمتری) بزرگتر و از دوربین های قطع بزرگ (با سنسور 4x5 اینچ) کوچکتر باشد. 

شایع ترین سایز سنسور (همانند دوربین های آنالوگ قدیمی) در دوربین های قطع بزرگ 4x5 اینچ (102x127mm ) می باشد که حدود 15 برابر اندازه دوربین های 35 میلیمتری است. البته سایز های بزرگتر تا 8x10 اینچ نیز در این نوع دوربین ها بکار می رود.
جهت اطلاعات بیشتر در زمینه نحوه کارکرد و اندازه سنسورها می توانید به مقاله نحوه کارکرد سنسور در دوربین های عکاسی دیجیتال در همین وب سایت مراجعه نمایید.

مقایسه اندازه سنسورهای مختلف در دوربین های عکاسی دیجیتال

دوربین های عکاسی قطع کوچک
شایعترین انواع دوربین های عکاسی دیجیتال که توسط اکثریت عکاسان و عموم مردم استفاده می شوند از انواع قطع کوچک هستند و عمده دوربین های موجود در بازار را تشکیل می دهند.
بطور کلی می توان شایعترین دوربین های قطع کوچک را به انواع زیر تقسیم بندی نمود:
_ دوربین عکاسی کامپکت (Compacts Digital Camera )
_ دوربین عکاسی بریج (Bridge Camera )
_ دوربین عکاسی تک عدسی انعکاسی(DSLR or Digital Single-Lens Reflex Camera)
_ دوربین عکاسی بدون آینه با قابلیت تعویض عدسی(Mirrorless interchangeable-lens Camera )

دوربین عکاسی کامپکت
دوربین های کامپکت (جمع و جور) دوربین های کوچکی هستند که قابلیت تعویض لنز ندارند و عموما دارای یک لنز ثابت و یا یک لنز زوم کوچک با فواصل کانونی متغیر می باشند. سنسور آنها معمولا کوچکتر از سایر انواع دوربین های عکاسی است. منظره یاب آنها مستقیم و یا به صورت الکترونیکی است و معمولا دارای فلاش داخلی می باشند.
اگر چه در خیلی از دوربین های کامپکت تنظیمات دستی نیز وجود دارد، لیکن تنظیمات خودکار(Automatic) بطور قابل توجهی در طراحی این نوع دوربین ها مورد نظر بوده است. به علت اینکه برای گرفتن یک عکس با کیفیت در این دوربین ها حداقل تنظیمات لازم است لذا به آنها دوربین های ببین و بنداز (point-and-shoot) نیز گفته می شود. ویژگی های اصلی این نوع دوربین ها شامل کاربرد ساده ، کوچک بودن، قابلیت حمل راحت وسرعت عمل در عکاسی است. دوربین های کامپکت علاوه بر کاربردهای عمومی برای افراد غیرحرفه ای ، مورد توجه بعضی از عکاسان حرفه ای خصوصا عکاسان خبری (فوتوژورنالیست ها) می باشد.

چند نمونه دوربین عکاسی کامپکت

دوربین عکاسی بریج (حد وسط)
این دوربین ها همانطور که اسم آنها مشخص است پل ارتباطی و حد واسط دوربین های کوچک کامپکت و دوربین های بزرگتر DSLR هستند. دوربین های بریج معمولا دارای لنزهای بزرگ زوم می باشند که استفاده از فواصل کانونی متغیری را ممکن می سازد. عموما لنز این دوربین ها قابل تعویض نمی باشد.

چند نمونه دوربین عکاسی بریج

در انواعی از دوربین های بریج به علت بکارگیری لنزهای سوپرزوم به عنوان دوربین عکاسی کامپکت سوپرزوم (Superzoom compact) خوانده می شوند.در این نوع دوربین ها، میزان زوم اپتیکال آنها تا حدود 30 تا 80 برابر نیز می رسد. اخیرا نمونه هایی با میزان زوم اپتیکال در حدود 125x نیز به بازار معرفی شده است.

یک نمونه دوربین عکاسی سوپرزوم با 125 برابر بزرگنمایی اپتیکال

دوربین های بریج نسبت به دوربین های کامپکت قابلیت های حرفه ای بیشتری دارند و در طراحی آنها شباهت های زیادی با دوربین های DSLR وجود دارد. سنسور آنها از دوربین های کامپکت بزرگتر و از دوربین های DSLR معمولا کوچکتر است. اگر چه در بعضی نمونه ها از سنسورهای بزرگتر APS-C که تقریبا نصف اندازه سنسورهای فول فریم می باشد نیز استفاده شده است. در دوربین های بریج معمولا سنسور نسبت به دوربین های DSLR به لنز نزدیکتر است و این موضوع باعث می شود که عمق میدان بیشتری در شرایط مشابه ایجاد گردد.

دوربین عکاسی تک عدسی انعکاسی (DSLR)
عنوان دوربین های عکاسی تک عدسی انعکاسی(Digital Single-Lens Reflex Camera) یا (DSLR) به علت نوع منظره یاب آنها انتخاب شده است. عکاس در این نوع دوربین ها با نگاه به داخل منظره یاب ( Viewfinder) در واقع از میان لنز به سوژه خود می نگرد و همان تصویری را می بیند که هنگام فشار دادن شاتر بر روی سنسور دوربین تشکیل می شود.

علت این امر استفاده از یک آینه در مسیر نور است بطوریکه قبل از فشردن دکمه شاتر، نوری که از داخل لنز به دوربین وارد می شود توسط آینه به داخل یک منشور منعکس شده و از طریق آن به منظره یاب دوربین می رسد. به این ترتیب عکاس می تواند تصویر سوژه را از طریق منظره یاب ببیند.
در این دوربین ها هنگامی که دکمه شاتر فشار داده می شود، آینه به سمت بالا می رود و راه نور را به سمت پرده شاتر و سنسور باز می کند. سپس پرده شاتر باز شده و اجازه می دهد تا نور به سنسور برخورد کند و تصویر تشکیل شود. بنابراین عکاس تصویری که در منظره یاب می بیند همان است که پس از فشردن دکمه شاتر در سنسور ثبت می شود و این علت نامگذاری این نوع دوربین ها می باشد

چند نمونه دوربین عکاسی دیجیتال از نوع تک لنز انعکاسی

سنسور دوربین های DSLR عموما از انواع کامپکت و بریج بزرگتر است و معمولا از سنسورهای Full frame که هم اندازه با فیلم های 35 میلیمتری در دوربین های آنالوگ قدیمی است و یا سنسورهای APS-C که از فول فریم کوچکتر است استفاده می شود. دوربین هایی که دارای سنسور فول فریم هستند با عنوان دوربین های تمام کادر (Full frame) شناخته می شوند.
دوربین های DSLR سیستم های پردازشگر قوی تری دارند. علاوه بر آن دارای قابلیت تعویض لنز و بکار بردن لنزهای مختلف می باشند.
دوربین های DSLR را شاید بتوان پر مصرف ترین انواع دوربین برای اکثر عکاسان آماتور و حرفه ای دانست. قابلیت بسیار بالای آنها در کنترل عوامل دخیل در ایجاد خلاقیت های تصویری همچون نور، فوکوس و ترکیب بندی جزو مهمترین عوامل دخیل در انتخاب این دوربین ها می باشد.

دوربین عکاسی بدون آینه با قابلیت تعویض عدسی (MILC)
دوربین های عکاسی بدون آینه (Mirrorless interchangeable-lens) همچون دوربین های DSLR قابلیت تعویض لنز دارند. در این نوع دوربین ها در مسیر عبور نور تا سنسور، آینه ای جهت رسیدن نور به منظره یاب وجود ندارد و منظره یاب آنها بصورت الکترونیکی کار می کند.

چند نمونه دوربین عکاسی دیجیتال از نوع بدون آینه

این دوربین ها نسبت به دوربین های DSLR کوچکتر ، سبک تر و از نظر مکانیکی ساده تر هستند. معمولا به علت عدم وجود آینه متحرک از قابلیت سرعت بالاتری در حالت شاتر پیوسته (Continuous) برخوردار می باشند.
این دوربین ها در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده اند و استفاده از آنها بطور روز افزونی در حال گسترش است، بطوریکه برخی عکاسان حرفه ای آنها را جایگزین دوربین های DSLR خود نموده اند.

دوربین های عکاسی قطع متوسط
اندازه حسگر (سنسور) در دوربین های قطع متوسط (Medium Format Cameras) نسبت به دوربین های قطع کوچک، بزرگتر است و عموما توسط عکاسان حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرند. بزرگی سنسور در آنها باعث می شود که کیفیت بالاتر و تفکیک پذیری (رزولوشن) بیشتری در تصاویر ایجاد شده توسط آنها بدست آید. بسیاری از عکاسان حرفه ای خصوصا در عکاسی منظره، معماری، صنعتی و پرتره از این نوع دوربین ها استفاده می کنند.
اندازه سنسور آنها از دوربین قطع کوچک تمام کادر (فول فریم) بزرگتر و از دوربین های قطع بزرگ (با سنسور 4x5 اینچ) کوچکتر است. اندازه سنسور دوربین های قطع متوسط که بطور شایع تری استفاده می شوند معمولا  32.9x43.8mm  و 53.7x40.2mm می باشد. البته در دوربین های آنالوگ اندازه فیلم های بکار رفته کمی بزرگ تر بودند بطوریکه اندازه طول فیلم دوربین های آنالوگ معادل 60 میلیمتر بود و اندازه عرض آن 45 ، 60 و یا 70 میلیمتر و یا حتی 90 میلیمتر نیز بکار می رفت، اگر چه شایع ترین اندازه بکار رفته 60x60mm بود که به فیلم 120 هم شهرت داشت.

بزرگتر بودن سنسور در دوربین های قطع متوسط باعث می شود که فوتوسایت های بزرگتر با ظرفیت جمع آوری نور بیشتری داشته باشند و اصطلاحا محدوده دینامیکی بالاتری ایجاد نمایند که این موضوع منجر به افزایش کیفیت تصاویر خواهد شد.
بعضی از این دوربین ها ساختاری شبیه به دوربین های DSLR دارند و برخی دیگر نیز شبیه دوربین های بدون آینه هستند و از منظره یاب الکترونیکی استفاده می کنند.
استفاده از دوربین های قطع متوسط به اندازه دوربین های قطع کوچک شایع نیست. اصولا قیمت آنها بسیار بالاست و کاربری حرفه ای دارند.

چند نمونه دوربین عکاسی دیجیتال قطع متوسط

دوربین های عکاسی قطع بزرگ
دوربین های قطع بزرگ (Large Format Cameras) شامل دوربین هایی می شوند که اندازه سنسور آنها 4x5 اینچ (102x127mm) یا بزرگتر است.
تصاویر ایجاد شده با این دوربین ها از تفکیک پذیری (رزولوشن) بالاتری برخوردارند.
این دوربین ها اندازه بزرگی دارند و عموما با استفاده از یک سه پایه مورد استفاده قرار می گیرند. تنوع دوربین های قطع بزرگ خیلی زیاد نیست و کاربردهای حرفه ای دارند. عموما عکاسان فعال در حوزه های عکاسی علمی، معماری، صنعتی و تبلیغاتی بیشترین متقاضیان برای این نوع دوربین ها هستند.

یک نمونه دوربین عکاسی دیجیتال قطع بزرگ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گردآوری و تألیف: امیر دولتیاری
 تاریخ نگارش/آخرین ویرایش: 1398/6/21
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مراجع:

1_Liz Walker (2011). The Complete Digital Photo Manual, 1th ed. Carlton Book Limited, UK.

2_Michael John Langford (2000). Basic Photography, 7th ed. Focal Press, England.

(ترجمه فارسی: عکاسی پایه، رضا نبوی، نشر دانشگاه هنر، 1388)

3_Darina Kopcok (2017), A Simple Guide to the Different Types of Digital Cameras. Retrieve from https://expertphotography.com on Aug 13.

4_Sean (2018), The Different Types of Digital Cameras Explained. Retrieve from www.wirerealm.com on Oct 28.

5_Editors (2018), Types of Digital Cameras. Retrieve from https://digitalcamera-hq.com on Oct 20.

6_Kav Dadfar (2017), Beginners Guide to Different Types of Digital Cameras. Retrieve from https://digital-photography-school.com on Dec 24.

7_Editors (2018), Technical Cameras: Digital Large Format. Retrieve from https://megapixelsdigital.com on Nov 10.

8_Hollie Hennessy (2018), Which type of digital camera should you choose? Retrieve from www.which.co.uk on Oct 12.