رنگ (Color) یکی از چیزهایی است که در هر جایی دیده می شود و در عین حال هیچ رنگی را نمی توان در جایی به تنهایی دید.
می توانیم رنگ را کاملا از تصاویر خود حذف کنیم. می توانیم برخی رنگ ها را تقویت کنیم تا تاثیر احساسی مورد نظر ما را در تصویر ایجاد کند، یا اینکه فقط برخی رنگ ها را برگزینیم که از نظر ما با یکدیگر ترکیب مناسبی می سازند.
وجود رنگ یا عدم وجود آن تاثیر چشمگیری بر نتیجه نهایی تصویر خواهد داشت.
وجود رنگ و نحوه استفاده از آن بر چگونگی دریافت مخاطب موثر است.
رنگ می تواند اثرات احساسی قوی بر جای گذارد. در زبان و فرهنگ جاری ملت ها، بارها مشاهده می شود که رنگ ها را برای انتقال یک احساس بکار می برند. مثلا حس آبی، برای آرامش یا سبز بودن برای سلامت یا قرمز شدن در هنگام خطر یا عصبانیت.
توانایی رنگ برای انتقال احساس بطور شایع در حوزه تبلیغات بکار می رود. روزانه هزاران عکس تبلیغاتی تولید می شود که قصد دارند اجناس خود را به ما بفروشند و در عموم آنها از تاثیر رنگ استفاده شده است.
در تبلیغات بطور شایع از رنگ استفاده می شود.
رنگ ها می توانند اطلاعات مربوط به زمان را به بیننده منتقل کنند. مثلا رنگ گیاهان، می تواند فصل را مشخص کند یا رنگ نور در زمینه عکس نشان دهنده این باشد که چه وقتی از روز است.
توصیه می شود برای افزایش توانایی در شناخت و کنترل رنگ ها، مبانی رنگ ها و سیستم های رنگی مورد استفاده در هنرهای تجسمی را مرور نمایید.
تعدد رنگ ها
توصیه می شود که در ترکیب بندی تصاویر (Composition) از تعداد محدودی از رنگ ها استفاده کنید.
رنگ های تکی پیام های قوی تری به مخاطب منتقل می کنند. چه از رنگ های اصلی باشند و چه از رنگ های ثانویه.
وقتی در صحنه عکاسی رنگ های مختلفی وجود دارد، بهتر است سعی کنید طوری کادر تصویر را ببندید که رنگ های محدودتری در کادر شما قرار گیرد و حتی الامکان بخش های رنگی که ممکن است اثر نامطلوبی بر تصویر بگذارد را حذف نمایید.
در این تصویر برای افزایش جذابیت بصری از رنگ های محدودی استفاده شده است.
توجه داشته باشید که آنچه شما از کادر خود حذف می کنید ممکن است به اندازه آنچه در کادر نگه می دارید اهمیت داشته باشد.
در ترکیب بندی تصاویر همانطور که به عناصر فیزیکی موجود در صحنه دقت می کنید، به رنگ های آن عناصر نیز توجه داشته باشید. ارتباط رنگ ها با یکدیگر، وجود هماهنگی و یا تضاد بین آنها تاثیر زیادی در دریافت مخاطب خواهد داشت.
ایجاد رنگ های گرم و هم خانواده به علت نور موجود در صحنه، فضای نوستالژیک خاصی ایجاد کرده است.
تاثیرگذاری رنگ ها
چندین روش وجود دارد که بتوان با استفاده از رنگ، تاثیر مضاعفی بر تصویر گذاشت. عکاسان می توانند از این موضوع برای برقراری ارتباط با مخاطبین خود استفاده کنند.
هارمونی رنگ ها (Color Harmony) به ترکیبی از رنگ ها اتلاق می شود که برای چشم انسان جذاب است. این هارمونی می تواند با استفاده از رنگ های مکمل (در چرخه رنگ)، یا رنگ های هم خانواده ایجاد شود.
بکارگیری رنگ های متضاد یا مکمل (در چرخه رنگ) (Complementary colors) می تواند بیشترین کنتراست رنگی را در ترکیب بندی تصاویر ایجاد نماید.
رنگ های شدید و اشباع نسبت به رنگ های ضعیف و ملایم تقریبا همیشه تاثیر قوی تری دارند و توجه بیننده را بیشتر جلب می کنند.
استفاده از رنگ های متضاد در دو سوی چرخه رنگ و ایجاد کنتراست رنگی شدید
از طرف دیگر در یک ترکیب بندی که بر روی رنگ تاکید ندارد و نقش رنگ در آن کم اثر است، توجه مخاطب بیشتر بر روی نقطه فوکوس تصویر جلب خواهد شد.
در هنگام بکارگیری رنگ ها در کادر تصاویر خود، همواره به راه هایی فکر کنید که از طریق آنها می توانید بیشترین تاثیر را بر مخاطب بگذارید.
وقتی که ترکیب بندی بر روی رنگ تمرکز ندارد، نقاط فوکوس و نحوه حضور عناصر در صحنه، بیشترین جلب توجه را به همراه دارند.
رنگ و انتقال حس
برای انتقال یک محتوای حسی به مخاطب، یکی از ابزارهای قوی در عکاسی، استفاده از رنگ است. رنگ می تواند واکنش های عاطفی مختلفی در افراد ایجاد کند.
رنگ هایی که در سمت گرم چرخه رنگ (Color Wheel) واقع شده اند (مثل زرد، نارنجی و قرمز)، عموما با احساسات مثبت همراهند و رنگهایی که در سمت سرد چرخه رنگ هستند(مثل آبی و بنفش)، بیشتر احساسات غمناک و حزن انگیز را بر می انگیزند.
چشم ها به رنگ های گرم (Warm Colors) مثل قرمز و نارنجی حساس ترند، برای همین در قاب تصویر،حس نزدیک بودن را القا می کنند.
ولی رنگ های سرد (Cold Colors) بیشتر حس فاصله و عمق را به تصویر می افزایند و به تعادل رنگ های قوی تر کمک می نمایند. به عبارت دیگر، رنگ های سرد مثل رنگ آبی آسمان یا سبز جنگل، بیشتر مشخصه های پسزمینه ای را القا می کنند.
فضای مه آلود و سحرآمیز این صحنه با وجود رنگ آبی تشدید شده است.
اینکه هر رنگ به تنهایی چه تاثیرات احساسی در مخاطب می گذارد، مورد بحث و سوژه مقالات بسیاری بوده است. ولی آنچه مسلم است اینکه وقتی می خواهید سوژه شما یک تجربه احساسی را منتقل کند یا یک حس ویژه را به اشتراک بگذارد، وجود رنگ و محتوای رنگی می تواند روشی برای تقویت مضاعف پیامی باشد که مورد نظر شما بوده است.
تهران، پیست اسکی توچال- حضور اسکی باز و لباس های رنگی او فضای سرد و گرفته محیط را تحت تاثیر خود قرار داده است.
رنگ ها و زمان
می توان بر اساس رنگ غالب در تصویر، زمان را به مخاطب منتقل نمود.
در نور طبیعی، رنگ منبع نور اشاره واضحی به وقت در هنگام روز دارد.
در هنگام سپیده دم، نور به رنگ های گرم متمایل است ولی ممکن است به ندرت به صورت قرمز پررنگ نیز دیده شود، یعنی رنگی که عموما در انتهای روز رخ می دهد.
در طی روز، نور به سمت رنگ های سردتر متمایل می شود. در میانه روز دمای رنگی نور (کلوین) بسیار زیاد می شود و رنگ اشیا به سمت آبی میل می کند بویژه اگر آسمان صاف باشد و یا ابرهای کمی در آن وجود داشته باشد.
دریاچه گهر در لرستان پس از طلوع آفتاب
در مناطق جغرافیایی معتدل، نشانه های کلیدی متعددی بر اساس رنگ وجود دارد که نشان دهنده مقطع زمانی در طی سال است.
در هنگام بهار، رنگ سبز بیشتر به صورت کمرنگ، روشن و با طراوت دیده می شود. وجود گلهای وحشی همچون گل زنگوله ای،آلاله یا گل مینا نشان دهنده فصل بهار هستند.
گل های بهاری نشان دهنده حضور فصل بهار می باشند.
در تابستان، سبز پرر نگ و منظره گیاهان سرسبز نمای غالب را تشکیل می دهد.
شاید بتوان گفت که پاییز، رنگارنگ ترین فصل سال است و مناظر به سمت رنگ های گرم می روند. برای مطالعه بیشتر در این خصوص می توانید به مقاله های " عکاسی در فصل پاییز: بخش 1 " و " بخش 2 " در همین وب‌سایت مراجعه نمایید.
مازندران، کیاسر- عموما صحنه های پاییزی با رنگ های گرم همراه می باشند.
در زمستان رنگ های قهوه ای و خاکستری غالب هستند. رنگ ها در زمستان به سمت طیف هم خانواده آبی در یک سمت چرخه رنگ متمایل می شود، خصوصا جایی که برف های سایه دار و آب های یخزده وجود داشته باشد.
تهران، توچال- وجود رنگ های خاکستری، قهوه ای و آبی در زمستان شایع است.
با تاکید بر این رنگ ها می توانید حس فصول و زمان را بهتر با مخاطب به اشتراک بگذارید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گردآوری و تالیف: امیر دولتیاری
تاریخ نگارش/آخرین ویرایش: 1399/2/17
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مراجع:
1_Phil Malpas (2007). Basics Photography: Capturing Colour, 1th ed. AVA Publishing SA, UK.
2_Michael Freeman 2008. Mastering Digital Photography, 1th ed. ILEX, UK.
3_Tom Ang (2008). Digital Photography: Masterclass, 1th ed. Dorling Kindersley Limited, UK.
4_Nisha Ramroop (2019). Tips for Using Color in Your Photography. Retrieve from https://digital-photography-school.com on May 2.
مقالات مرتبط:
- عکاسی در فصل پاییز: بخش 1
- عکاسی در فصل پاییز: بخش 2
- عناصر پایه در ترکیب بندی: بخش 3- بافت، رنگ و روشنایی
- تراز سفیدی در عکاسی دیجیتال (White Balance)